100 Yaşına Kadar Yaşamak İstiyorsanız, Yapmanız ve Yapmamanız Gereken 7 Şey nedir? İnsan doğası gereği her zaman geleceği merak eden, ne kadar yaşayacağını düşünen bir canlıdır. Diğer taraftan, 100 yaşına kadar sağlıklı yaşayan insanları çevremizde görüyoruz veya duyuyoruz.

 Peki böyle sağlıklı bir ömür için ne yapmak gerekir?

Sigara İçmeyin

En bariz olanıyla başlayalım; sigara içmeyin. Sigara bildiğiniz üzere sağlığınıza ciddi derecede zarar verirken, örneğin ABD’de her 5 ölümden 1’i tütün yüzünden meydana geliyor. Akciğer kanseri, kalp hastalıkları, kronik akciğer hastalığı ve ani gelen inmeler hep bu zararlı madde yüzünden. Sigara her yıl AIDS’ten, trafik kazalarından, yangınlardan, alkol ve uyuşturucudan daha çok insanın ölümüne sebep oluyor.

Aynı zamanda sigara diğer organlardaki kanser riskini de tetikliyor. Yapılan son araştırmalara göre, bu tümörler hiç sigara dumanına maruz kalmayan bölgelere dahi sıçrıyor ve gelecekte kanser oluşturuyor. Her gün sigara içen birinin her akciğer hücresinde, yılda 150 tane fazladan mutasyon oluşuyor. Daha fazla mutasyon da, daha fazla kanser riski anlamına geliyor.

Oturarak Vakit Geçirmeyin

Maalesef modern dünyanın en büyük sorunlarından birisi de devamlı oturarak yapılan işler. Fakat araştırmalara göre, hareketsiz kalmak beyninize, uyku döngünüze ve hatta organlarınıza dahi zarar veriyor.

Mayo Clinic’ten Profesör James Levine, insan vücudunun hareket etmek için oluştuğunu söylerken, oturacağımız vakitlerin olacağını fakat bunu saatlere yaymamak gerektiğini dile getiriyor. Los Angeles Times’ta yayınlanan bir araştırmaya göre de, uzun periyotlar hâlinde oturmak obeziteyi, kanseri, kardiyovasküler hastalıkları ve genel sağlık sorunlarını tetikliyor.

Dolayısıyla günlük en azından 20 dakika da olsa hareket etmeye özen gösterin.

Güneş Kremini Es Geçmeyin

Birçok kişi gençliğini güneş kremi sürmeden geçiriyor fakat bu bir hata. Journal Sentinel’a göre, cildimiz 15 dakika içinde dahi yanabilen bir organ ve güneşin UV ışınlarının etkisi ilerleyen dönemlerde görülüyor.

Yine İngiltere Cambridge’de yapılan bir araştırmaya göre ise, cilt hücrelerinin yüzde 25’i güneş ışığına maruz kaldıktan sonra mutasyona uğruyor ve bu da maalesef cilt kanserine yol açıyor. Dolayısıyla en azından fazla sıcak günlerde mutlaka güneş kremi sürerek dışarı çıkın ve bunu plajlarla, havuzlarla sınırlandırmayın.

Uykuyu Atlamayın

Harvard Tıp Okulu tarafından yapılan araştırmalara göre, uzun süre boyunca eksik uykuyla hayata devam etmek obezite, diyabet, kardiyovasküler hastalık ve hatta erken ölüm gibi riskler doğuruyor! Uyku yoksunluğu bağışıklık sistemine zarar verirken, vücudun açlığa, strese yanıt veren hormonlarını da bozuyor. Ardından doğrudan ruh hâlinizi etkiliyor.

Harvard’da yapılan bu araştırmalara göre, günde 5 saat ve daha altında uyuyan kişilerde ölüm riski yüzde 15 artıyor.

Alkole Dikkat Edin

Makul miktarda alkol tüketmek sorun yaratmayabilir fakat aşırıya kaçmanın riskleri oldukça fazla. Düzenli alkol tüketimi uzun süreli sağlık sorunlarına yol açarken, bunların arasında kanser, mide-bağırsak hastalıkları, depresyon, bunama, karaciğer yağlanması, demir eksikliği ve kardiyovasküler hastalıklar yer alıyor.

Dolayısıyla alkolü mutlaka sınırlayarak için.

Ruh Sağlığınızı İhmal Etmeyin

Birçok kişi ilk sıraya beden sağlığını koysa da, uzun yaşamın sırrı aynı zamanda ruh sağlığında saklı. Oxford Üniversitesi bu konuda araştırmalar yaparken, ciddi mental hastalıklar sigara içmek kadar yaşam süresini kısaltıyor.

Oxford Üniversitesi’nden Dr. Seena Fazel, ruhsal problemlerin günde 20 veya daha fazla sigara içmeye eş değer olduğunu söylerken, bu kişiler intihara da meyilli oluyor. Dolayısıyla şunu aklınızda tutun, kimse kırık ayağını tek başına tedavi edemez. Eğer stres, depresyon gibi problemleriniz varsa mutlaka bir profesyonelden yardım alın. Bu yaşam sürenizi uzatacak, kalitesini arttıracaktır.

Nerede Yaşadığınıza Dikkat Edin

Bu maalesef biraz daha sıkıntılı bir konu çünkü çok az insan aslında yaşayacağı yeri seçebiliyor. Fakat şu da bir gerçek ki, yaşadığınız mahalle, çevreniz, semtiniz, bunların hepsi yaşam kalitenizi ve sağlığınızı etkiliyor.

Aynı zamanda bu çevre, beslenme tarzınızı, egzersiz rutinlerinizi ve alışkanlıklarınızı da etkiliyor.

Kadın Doktorlara Gidin

Bu biraz komik gelebilir fakat çalışmalar gösteriyor ki, kadın doktorlara giden hastalar daha uzun yaşama eğilimindeler.

JAMA tarafından yayınlanan bir araştırmaya göre, kadın doktorlar tarafından tedavi edilen hastaların ölüm oranları ciddi ölçüde azalıyor. Dolayısıyla, kendinizi kadın doktorlara emanet etmenizi tavsiye ederiz.

Fasulye Yiyin

Dan Buettner, 100 yaşına kadar yaşamanın sırrını anlatan bir kitap yayınladığında, uzun yaşayan insanların bol bol meyve, sebze ve fasulye yediğini dile getirmişti.

Baklagiller, fasulyeler ve soya sağlık için cidden faydalı ve ömrünüzü uzatıyorlar.

Spor Yapın

Tahmin edeceğiniz gibi spor yapmak da uzun yaşamanın kilit noktalarından birisi. Teksas’taki Cooper Enstitüsü tarafından yapılan ve The New York Times gazetesinde yayınlanan araştırmaya göre, düzenli spor yapan, yürüyen ve bisiklet süren kişilerin erken ölüm riski yüzde 12 oranında azalıyor.

Yine aynı kurumun araştırmalarına göre en etkili ve ömrü uzatan egzersiz türü ise doğrudan koşmak. Düzenli koşu yapan insanlar, diğerlerine göre en azından 3 yıl daha fazla yaşıyor. Üstelik sigara, alkol kullansalar ve hatta obez olsalar bile.

Ayrıca bunu gerçekleştirmek için yüksek tempoda, uzun mesafeleri koşmanıza da gerek yok. Günlük 5 dakikalık koşu bile erken ölüm riskini ciddi derecede azaltıyor.

Dişlerinize ve Diş Etlerinize Dikkat Edin

Genelde birçok insan diş sağlığını atlasa da aslında yaşam süresi ile arasında ciddi bir bağlantı var. 55 yaş üzerindeki kadınlarda yapılan araştırmalara göre, diş ve diş eti sağlığına dikkat etmeyen kişilerde erken ölüm riski artış gösteriyor.

Dolayısıyla tıpkı rutin doktor kontrolleriniz gibi, düzenli olarak dişçinize de gidin ve bakımını sağlayın.

Sosyalleşin

Ruh sağlığınıza en iyi gelecek şey, güçlü bir sosyal grubunuz olmasıdır. Aile, arkadaşlar ya da okul olması fark etmez. İyi bir sosyal çevresi olan kişilerin yaşamı, tıpkı sigarayı bırakmış gibi pozitif etkileniyor.

Ek olarak, güçlü sosyal ilişkiler fiziksel sağlığınıza da doğrudan etki ediyor çünkü tansiyon, metabolizma ve stres hormonları, sosyal ilişkilerden etkileniyor. Destekleyici bir çevresi, iyi bir arkadaş grubu olan kişilerde düşük kan basıncı, düşük kolesterol, daha iyi glikoz metabolizması ve daha az stres hormonları görülüyor.

Kendinize Bir Amaç Yaratın

Ruhsal sağlığınızı olumlu yönde etkilemesi için hayatta kendinize bir amaç bulun, anlam çıkarın. Yayınlanan araştırmalara göre hayatta idealleri, hedefleri olan kişilerde ölüm riski de azalıyor ve kardiyovasküler hastalıklara daha az yakalanıyorlar.

Dolayısıyla, uzun ve sağlıklı bir yaşam için mutlaka önünüze belli hedefler – amaçlar koyun, bunlarla birlikte yaşayın.

Sakin Yaşayın

Sonuncusu fakat yine en önemlilerinden birisi de rahat yaşamak. Sizi rahatsız ve mutsuz eden şeyleri geri plana atın. San Francisco Üniversitesi tarafından yapılan araştırmalara göre, kronik stres altındaki kadınlarda yaşamı uzatan hormonlar daha az görülüyor. Hâliyle bu da ömrü kısaltıyor.

Kronik stres yüksek tansiyon, bağışıklık sisteminde dayanıksızlık ve artış gösteren anksiyete-depresyon gibi pek çok probleme yol açabilir. Peki işler sıkılaştığında ne mi yapmalı? Basit nefes egzersizleri öğrenin, bunları uygulayın. Oksijen alın, sizi rahatlatan düşüncelere odaklanın.

Ve kesinlikle, stresi hayatınızdan çıkartın.

Uzun ve Mutlu Yaşayın

100 yaşına kadar hayatta kalmanın sırlarını açıklamış olduk. Liste biraz ‘Bunu yapın, bunu yapmayın’ gibi gözükmüş olabilir fakat aslında bunların hepsi, günlük hayatımızda uygulamamız gereken tavsiyeler.

Ne olursa olsun, hayat standartlarınızı geliştirin ve huzurlu bir şekilde yaşayın.