Uçucu (eteri) Yağlar Gerçekten Yararlı mı? ; Uçucu yağ endüstrisi günümüzde 1 milyar doların üzerinde Pazar payına sahip olmayı başardı. Uçucu yağlar son günlerde çok popüler hale geldi, bu popülarite uçucu yağların işe yaradığı anlamına mı geliyor?  Uçucu yağların gerçekten işe yarayıp yaramadığı hakkında yapılan bilimsel araştırma var mıdır? Gelin birlikte inceleyelim.

Bir gün arkadaşınıza sürekli midenizin bulandığından yakınırken arkadaşınızın size uçucu nane aramalı yağı başucunuza koymanızı ve bunun sonucunda mide bulantınızın geçeceği şeklinde bir öneri sunabilir. Ya da iş arkadaşınızla muhabbet ederken eskiden hiç uyuyamadığını ancak şimdi uyumadan önce yastığına birkaç damla lavanta özlü uçucu yağ serpiştirmeye başladıktan sonra artık çok rahat uyuyabildiğini iddia edebilir. Çünkü son günlerde uçucu yağlar bazı küçük sorunların tedavisinde yaygın olarak kullanılmaya başladı. Sadece geçen yıl içerisinde Amerika’da insanlar 1 milyar dolar değerinde uçucu yağ satın aldılar. Uzmanlar bu rakamın 2022 yılına kadar 11 milyar dolara yükselebileceği düşünülmektedirler.

Bu kadar çok fazla satılan ürün hakkında yapılan araştırmalar ne söylemektedir acaba gerçekten uçucu yağlar bazı sorunların çözümünde işe yarar mı?

Aromaterapi Nedir?

Uçucu yağlar bitkilerin kökünden, yapraklarından, çiçeklerinden ya da tohumlarından damıtma yoluyla veya presleme yöntemiyle elde edilen güzel kokulu yağlardır. Esansiyel yağlar olarak da adlandırılan bu yağlar özünde çiçekler gibi güzel kokulu bitkilerden elde edinilen esansları barındırdıkları için bu ismi almışlarıdır. Aromaterapinin uygulanmasında bu yağlar kullanılır. Aromaterapi yapılmasında pek çok farklı yöntem vardır bunlar uçucu yağın içerisine biraz su koyarak vücuda uygulanması, koklanması, birkaç damla yastığa ya da küvete serpiştirilmesi veyahut bu yağları ısıtarak aromasının havaya karışmasını sağlanması gibi farklı şekillerde değerlendirilebilir. Hatta esansiyel yağlardan yapılmış sabunlar ya da losyonlar da aromaterapi de kullanılan ürünler arasındadır.

Esansiyel yağların kullanımı çok eski çağlarda başlamıştır hemen hemen her kültürde bu yağların kullanıldığı bilinse de tarihçilerin genel kanısı esanslı kokuları ilk defa Mecusilerin tütsü(buhur) şeklinde kullandığıdır.

Uçucu Yağlar ve Aromaterapi Yararlı mıdır?

Amerikan Ulusal Sağlık Enstitüsü (NIH) ABD Ulusal Tıp Kütüphanesinde uçucu yağların etkileri konusunda yapılmış kapsamlı araştırmaların kapsamlı bir özetini kamuoyuna sunmuştur. Fakat hala uçucu yağların yada aromaterapi uygulamasının herhangi bir hastalığa iyi geldiğine dair kesin bir kanıt bulunamamıştır. Uçucu yağların insanların modunu yükseltmesi ya da stresini alması gibi bazı muhtemel yararları olmasına rağmen hala elimizde uçucu yağların yararlı olduğuna dair yeterli kesin bir bilgi yoktur.

Yapılan bir araştırma sonucunda uçucu yağların bunamaya iyi geldiği gözlemlenmiştir. Bilinenin aksine her gün bir yemek kaşığı balık yağı içmek insanların bunamasını önlememektedir. Fakat bunama rahatsızlığı olan hastalar üzerinde yapılan deneyler sonucunda limon yağından elde edilen bir kremin hastalarda bunama sebebiyle oluşan saldırganlığı azalttığı fark edilmiştir. Bu araştırmanın sonuçları Klinik Psikiyatri Dergisinde (Journal of Clinical Psychiatry) yayınlanmıştır.

Yapılan bazı araştırmalar sonucunda çay ağacı çiçeği yağının akne tedavisine kullanıldığında olumlu sonuçlar elde edildiğini ortaya çıkarmıştır. Hatta kekik, biberiye, lavanta ve erz ağacı yağlarının saç dökülmesine iyi geldiği ve kelliğin tedavisinde kullanılabileceği öne sürülmüştür.

Turunçgillerden elde edilen yağların fareler üzerinde yapılan bir deney sonucunda ilginç bir şekilde doğal antibiyotik görevi yaptığı fark edilmiş. Ölü deniz tuzu ile birlikte turunçgil yağı karıştırıldığı zaman farelerde anti-enflamatuar özelliği göstererek farede bulunan iltihapları dağıttığı gözlemlenmiş. Üstelik turunçgil esanslı bergamotu yağının listeriya, kolibasili ve stafilokok gibi gıda zehirlenmesi sonucu ortaya çıkan hastalıkları iyileştirici özelliği olduğu da keşfedilmiştir.

Bütün bu çalışmaların olumlu sonuçlar vermesine rağmen hastalandığımız zaman doktorların ilaç reçetesine uçucu yağları yazabilmesine yetebilecek kadar detaylı ve kapsamlı araştırmalar değillerdir.

İnsanlar arasında uçucu yağların bu kadar çok popüler olmasının sebebi, modern tıpta kullanılan ilaçların migren, stres, anksiyeti, uykusuzluk ve bunama gibi hastalıkların tam olarak tedavi edilmesine şu an için olanak sağlayamaması çok büyük bir etkendir. Fakat uçucu yağlar üzerinde bu güne kadar yapılan araştırmalar sonucu olumlu sonuçlar alınması sebebiyle bu konu hakkında daha fazla araştırma yapmanın kesinlikle yararlı sonuçlar ortaya çıkması muhtemeldir. Büyüden araştırma yapıldıkça yeni yaraların ortaya çıkması muhtemeldir.